Nói đến Hà Giang, chúng ta thường nghĩ đến cao nguyên đá Đồng Văn hùng vĩ, đèo Mã Pì Lèng lừng danh và có một con đường mang tên Hạnh Phúc.

“Mạc trà cung đình ẩm”

Nhưng nói đến Hà Giang cũng là nói đến “lãnh địa” của chè Shan tuyết cổ thụ Tây Côn Lĩnh, một trong những loại chè đặc biệt quý của người dân nơi đây và đã được chứng minh rất tốt cho sức khỏe. Nếu ai đã từng một lần thưởng thức trà Shan tuyết Tây Côn Lĩnh hẳn là khó có thể quên được vị trà mang trong mình hơi thở tâm hồn của núi ngàn Đông Bắc này.

Trà Shan tuyết Hà Giang Tây Côn Lĩnh gắn liền với huyền thoại Mạc trà. Truyền thuyết kể lại rằng, sinh thời Mạc Đăng Dung rất thích uống một thứ lá cây kỳ lạ được lấy từ trên đỉnh núi cao quanh năm mây phủ của dãy Tây Côn Lĩnh. Trong một lần mải mê đuổi bắt theo con cá khổng lồ, Mạc Đăng Dung đã quên cả thời gian và bị lạc vào chốn núi non hùng vĩ, đang lúc cơ thể mệt mỏi vì đã nhiều ngày lao lực, ông dạt vào một quán nhỏ ven sông và được người chủ quán cho uống ba bát nước. Kỳ lạ thay, ngay sau khi uống xong bát nước đó tinh thần đang rệu rã của ông bỗng dưng trở nên sảng khoái, sức lực tràn về ràn rạt trong cơ thể. Hỏi ra mới biết đó là lá cây chè được lấy từ trên miền ngược chuyển về. Kể từ đó, mỗi khi luyện đao hay thiết triều, Mạc Đăng Dung thường uống ba chung trà lớn và bốn chén rượu để tăng thêm sức lực và trí lực

Trước lúc lâm chung ở tuổi 59, Mạc Đăng Dung sai mọi người mang đến bên mình thanh long đao và một chung trà lớn. Chính vì thế mà sau này, người ta còn gọi trà Shan tuyết Hà Giang Tây Côn Lĩnh là Mạc trà.

Trà Shan tuyết Hà Giang Tây Côn Lĩnh – Cao Sơn Trà được khai thác từ vùng chè cổ nổi tiếng nhất trên đỉnh Tây Côn Lĩnh. Nằm ở độ cao từ 2.000 – 2.247m so với mực nước biển, với đặc điểm thổ nhưỡng chủ yếu là núi đá vôi, đá tai mèo, những cây chè Shan tuyết Tây Côn Lĩnh bám chặt vào núi đá, quanh năm làm bạn với mây mù, khí hậu khắc nghiệt, thi thoảng có tuyết rơi đã làm cho những búp chè cổ nơi đây có một lớp lông tuyết trắng rất đặc biệt.

Trong những vùng chè Shan tuyết cổ thụ, vùng chè Tây Côn Lĩnh – Hà Giang được đánh giá là địa phương có sản phẩm chè Shan tuyết thơm ngon nổi tiếng. Rừng chè Shan tuyết nơi đây có tuổi thọ từ 100 năm đến 300 năm tuổi.
Chè Shan tuyết Tây Côn Lĩnh mọc thẳng, vươn cao, lá to, búp và lá có nhiều lông trắng như tuyết. Cây chè ở đây mọc hoang dại hơn các vùng chè Shan tuyết khác. Cây chè sinh trưởng khỏe, chịu ẩm, chịu lạnh rất tốt. Cho đến tận bây giờ, các vùng chè Shan tuyết lâu đời của Hà Giang được coi là vùng chè “cực sạch” vì sinh trưởng và phát triển hoàn toàn tự nhiên. Đồng bào dân tộc Mông, Dao nơi đây trong quá trình chăm sóc và thu hái chè Shan tuyết không bao giờ sử dụng phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật mà chủ yếu là khai thác tự nhiên. Vào mùa Đông, chè bị đốn và phát cỏ, vun gốc. Sang Xuân, vào thời điểm cuối tháng 3, đầu tháng 4, người dân nơi đây bắt đầu thu hái chè vụ đầu của năm

Phương pháp chế biến Trà shan tuyết hà giang
Một trong những điều làm nên sự khác biệt của Trà Shan tuyết Hà Giang Tây Côn Lĩnh Cao Sơn Trà đó chính là ở bí quyết làm nên thứ trà thượng hạng có một không hai này. Được chế biến công phu và giữ nguyên những bí quyết kỳ công của Mạc trà, Trà Shan tuyết Tây Côn Lĩnh Cao Sơn là loại trà đặc biệt mang trong mình đầy đủ những tinh túy của núi rừng Đông Bắc.

Những cây chè đại thụ của đỉnh Tây Côn Lĩnh thường không cho nhiều búp, một năm chỉ cho búp vào hai vụ mùa xuân và mùa thu. Búp chè mùa Xuân cho nước xanh vàng, hương thơm tự nhiên. Búp chè mùa Thu cho vị đậm và bền nước. Vì sống ở nơi núi cao, không khí trong sạch nên Shan tuyết Tây Côn Lĩnh không có sâu bệnh, nguồn nước cho cây cũng không bị ô nhiễm chính vì vậy chè cổ nơi đây được coi là dòng trà “cực sạch” về nguồn nguyên liệu.

Trà Shan tuyết Hà Giang Tây Côn Lĩnh Cao Sơn Trà khi pha nước có màu vàng mật bắt mắt, hương thơm mạnh, vị đậm dịu, khiến bất cứ ai khi thưởng thức chén trà này đều thấy mình như đang ngồi dưới gốc cây chè Shan tuyết cổ thụ 300 năm tuổi và thưởng thức tất cả các hương vị đặc trưng nhất của núi ngàn Đông Bắc lắng đọng trong từng chén trà.

Cầm gói trà trên tay. Nghĩ đến được thưởng thức trà cổ thụ cây duy nhất 700 tuổi tây côn lĩnh nơi rừng cao quanh năm mây bao phủ, có cảm giác thật là khó tả, nghĩ đến ngay cái tinh túy của đất trời hùng vĩ, văn hóa, con người Hà Giang, thi vị biết bao.
– Nước đầu mình để khoảng 30s khi thưởng chưa cảm nhận được nhiều.Nước thứ 2 để lâu hơn chút đã bắt đầu thấy vị trà rõ rệt hơn.
– Sang nước thứ 3 mình để lâu hơn chút [ có lẽ hơn 1phút] thì cảm nhận đột phá, đầu lưỡi cảm nhận ngay vị thanh chất mộc, chất thảo của dòng cây cổ thụ cả ngàn tuổi [ hình như có vị ô mai nhẹ], khi chuyển qua lưỡi cảm nhận được vị hơi đắng nhẹ chuyển rất nhanh sang ngọt dụi thanh của trà dư âm mộc cổ thụ rất cao. Nhắm mắt lại bay bổng chút mình cảm nhận được cái tinh túy trường tồn trời đất bao la hùng vĩ của đỉnh tây côn lĩnh hội tụ vào chén trà. Cảm nhận được văn hóa con người vùng cao.
– Thưởng các nước tiếp theo nhắm mắt lại cảm giác thư thái tràn về gạt bỏ mọi thứ để tìm sự bình yên ngắn ngủi trong li trà.
– Mùi hương dụi nhẹ lan tỏa góc phòng.
– Có lẽ phải pha đến lần thứ 2 mình mới điều tiết được cách pha một chút, để thời gian lâu một chút, và thưởng từ nước thứ 3 trở đi mới cảm nhận được nhiều hương vị của loại trà này. Chắc cũng giống như cây cổ thụ nghìn năm tuổi hiên ngang giữa trời đất bao la hùng vĩ , cũng giống như văn hóa, con người hà giang càng tìm hiểu lâu càng cảm nhận được trọn vẹn.
– Đây là cảm nhận riêng tư của mình khi được thưởng loại trà cổ thụ quý này.

Một vài hình ảnh về trà thành phẩm:

Ảnh: Cao Sơn.