Ở tỉnh Yên Bái, nhiều xã vùng cao đều có chè cổ thụ như: Sùng Đô, Suối Quyền, Nậm Lành, Nậm Mười… (huyện Văn Chấn), Phình Hồ, Xà Hồ… (huyện Trạm Tấu). Nhưng chỉ ở Suối Giàng của huyện Văn Chấn là shan tuyết cổ thụ ngon hơn cả.

Nước đun sôi, đổ ra tống thủy tinh, cầm tay vào thấy nóng nhưng vẫn chịu được thì khoảng 80 độ. Tráng ấm bằng nước sôi, đổ đi. Cho trà vào ấm, cho nước 80 độ vào, rót ra luôn vào cốc để uống sau cùng. Nước thứ hai, thứ 3 ngâm khoảng 20s, rót ra thưởng thức…Các nước sau tăng nhiệt độ nước lên chút 85, 90 độ – thời gian hãm tăng lên 25,30s…Bạch trà là thứ trà có thể nói là duy nhất mà em biết có thể pha tới 15, 20 nước. Nhưng không phù hợp với người nghiện trà xanh pha đặc. Và chỉ sơ suất nước đầu tiên nóng quá hoặc ngâm lâu quá thì coi như bỏ mất ấm trà. Trên Thế giới phụ nữ biết bạch trà thì rất thích nó, vì trong các loại trà thì bạch trà chứa chất chống ô-xi hoá cao nhất, giúp ngừa nhiều bệnh, trẻ hoá làn da, đặc biệt các loại bạch trà lâu năm – lão trà.

Cây chè shan tuyết hợp với khí hậu, đất đai và nguồn nước ở đây nên xanh tốt, đồng bào Mông không bao giờ phải bón phân hay phun thuốc trừ sâu. Bởi vậy chè cổ thụ rất được thị trường ưa chuộng, vì ngoài chất lượng tuyệt hảo thì chè Shan còn là chè sạch tuyệt đối.Rừng trà cổ thụ ở Suối Giàng có hàng vạn cây, theo các nhà nghiên cứu, có cây có tuổi thọ trên 300 năm, cao gần chục mét, tán xoè rộng hàng chục mét vuông.

Shan tuyết Suối Giàng xưa nay được xếp hàng “đầu bảng” các loại chè. Mọi người vẫn bảo đây là loại chè “năm cực”. “Cực khổ” – khi trồng và thu hái; “cực sạch” – vì những điều kiện khí hậu, môi trường và cả công chăm giữ của người trồng; “cực hiếm” – vì sản lượng ít (đến nay, dù đã tăng thêm diện tích trồng nhưng mỗi năm nhiều lắm cũng chỉ mới thu hái được chừng 200 tấn chè búp); “cực ngon” – với đủ các phẩm chất đỉnh cao mà mỗi chén trà phải có như hương thơm, vị đậm, nước xanh. Và vì cả bốn “cực” trên nên đương nhiên, có thêm “cực đắt”. Vì “cực hiếm” và “cực đắt” nên có người còn nghĩ ra thêm “hai không” cho chè Suối Giàng: Người mua (thường) “không uống” (mà chỉ để biếu) và người uống (nhiều khi) “không (phải) mua” (!).

Chẳng ai biết chính xác từ khi nào, cây chè đã đến, bén rễ, trưởng thành rồi trở thành cổ thụ trên sườn núi cao Suối Giàng. Cây tuổi ít cũng trên trăm năm, cây nhiều tuổi tới hơn ba trăm năm. Búp non vẫn lên xanh trên những thân chè xù xì trắng mốc, bám chắc rễ trên sườn núi cheo leo, làm nên cảnh sắc vườn chè cổ thụ độc đáo không thể quên.

Chè được hái, được sao bằng kinh nghiệm và bàn tay khéo léo của người Mông. Búp chè shan mầu trắng xám, bọc một lớp phấn trắng mờ như tuyết nên được gọi là chè shan tuyết. Để hái được những búp chè non nhiều khi phải trèo lên cành cao của cây chè cổ thụ.

Xem thêm:

Hướng dẫn sử dụng TRÀ SUỐI GIÀNG

Phân biệt TRÀ SUỐI GIÀNG chính hiệu

Quy trình sản xuất CHÈ SUỐI GIÀNG

Mùa đông ở Suối Giàng thường chẳng thấy mặt trời. Còn buổi sáng mùa hè, búp chè ngậm sương, hái vẫn lạnh buốt tay. Chè hái về rồi vẫn phải chọn kỹ lại những búp chè không bị sâu, không quá già, sau đó mới sao trong chảo gang. Củi dùng sao chè phải thật khô, cháy đượm. Lửa sao chè phải giữ liu riu thật đều nhưng vẫn phải luôn hơ tay trần trên chảo để biết “cữ” nóng của chè. Sao rồi phải vò chè bằng tay thật khéo sao cho những búp chè săn lại bằng hạt đỗ, phủ phấn tuyết trắng, cuộn hương tinh khiết thanh cao của mây gió núi ngàn vào trong.

Sao chè shan tuyết là bí quyết của người Mông ở Suối Giàng chẳng dễ gì mà học được. Vào vụ hái chè, cả bản Mông Suối Giàng thơm ngào ngạt. Vị chè chan chát, đặc quánh tưởng như có thể xắt ra mà nếm trên đầu lưỡi, quyến rũ lan tỏa trong không gian, nồng nàn đến mức có cảm giác chẳng uống mà cũng thấy say say.

❤️ Shan tuyet Tea❤️

• A teapot (200ml)
• A strainer (made of ceramic or inox)
• A large cup
• A bamboo spoon

❤️ Steps to make a good cup of Tuyet Shan
? 1- Warm the teapot
Heat the water and use it to warm the teapot.
? 2- Wash the tea leaves
❤️ Put 6 gram of Tuyet Shan tea into the pot. Fill the pot full 3/4 of hot water (100 C). Shake or use a spoon to stir it gently in some seconds, then pour it off immediately and discard. This washes away anh dirt or dust from the leaves, starts leaves opening so that they will release their full flavor.
? 3- Drew tea
❤️ Pour 180-200 ml of boiling water (95 C) into the teapot. Let it sit for 15s.
? 4- Serve
❤️ Pour almost the entire amount of tea from the pot into a large cup (best through a strainer). At the same time, refill the teapot with 150-180ml of boiling water (95 C) and let it sit for 15s for the next infusion.
Slowly pour the tea from the large cup into cups.

? Note:
– Tuyet Shan tea can yield 3-4 infusions.
– The tea should be poured from the pot into another container, then into each cup to ensure the even distribution of the flavor and colour of the tea.
– Too long steeping time will affect the flavor and the quality of the tea.

Để pha trà shan tuyết, phải dùng nước nguồn trên núi chảy về thì chén trà mới có hương vị đậm đà và mầu sắc tươi hơn. Nước đã sôi già, tráng qua một lượt để cánh chè giãn ra, loại bỏ chút bụi còn vương lại. Chế nước sôi đầy ấm đến mức bọt trào ra ngoài rồi mới đậy nắp chờ vài phút. Ấm pha trà chọn loại sứ nung già lửa sẽ có hương thơm đúng vị. Trong mây núi Suối Giàng, nhấp chén trà sóng sánh như mật ong, dư vị ngọt đượm tan lâu, cảm giác lâng lâng khó tả làm cho con người như tan chảy trong cảnh sắc núi rừng thiên nhiên.

Người Mông ở Suối Giàng quý cây chè của mình lắm. Ở đây, trong lễ cúng “ma nhà” (mỗi năm, mỗi nhà người Mông chỉ cúng “ma nhà” một lần), cùng với con gà trống mà người Mông thờ cúng thiêng liêng, luôn có cành chè mới hái trên sườn núi và ấm chè do đích thân người chủ gia đình mới pha. Cùng với lời khấn cầu về sức khỏe và sự tiến bộ cho mỗi người trong nhà, là lời khấn cầu cho cây chè của mình luôn xanh tốt và cho nhiều búp non. Nguyện ước về tương lai giản dị đó cũng giống như nguyện ước của đồng bào ở các thôn, bản dân tộc khác về sự ấm no, an bình sẽ đi cùng với những gì cha ông đã trao truyền lại.

Quá trình phát triển của mỗi dân tộc luôn hòa đồng và cùng thúc đẩy (lẫn nhau) sự phát triển của các dân tộc khác để cả đất nước cùng đi lên. Đó cũng là định hướng chung cho sự phát triển bền vững mà không đánh mất bản sắc văn hóa. Mỗi người dân cũng dần ý thức được những gì cần giữ như vốn quý của mình. Họ đã dần hiểu và bảo nhau cùng hiểu rằng: Những nét đặc sắc văn hóa cũng chính là “vốn” để phát triển tương lai của mình. Anh Vàng A Hồ – trưởng thôn Pang Cáng, xã Suối Giàng – nói với chúng tôi: “Nếu bón phân hóa học cho chè thì được sản lượng tăng ngay nhưng búp chè sao sẽ bị mất tuyết, không bán được giá. Chúng tôi luôn nhắc nhau và đã ra quy định là không được dùng phân hóa học…”.

Cùng ngắm nhìn những búp trà suối giàng loại đặc biệt này:

Video về vùng trà Suối Giàng.

Nguồn: chesuoigiang.vn,Việt Bắc, Ảnh Cao Sơn, Yên Bái – Trải Nghiệm Hành Trình Di Sản