Mình đến với Trà Sen từ hình ảnh rất thơ trong văn học, rằng các tiền bối ngày xưa chiều đến chèo thuyền ra đầm Sen, chọn lấy những bông Sen Hàm Tiếu để phối với thứ trà tuyển chọn của mình. Những búp trà này được ôm ấp trong hương Sen đến sáng hôm sau, các cụ hái lấy bông Sen ấy và thưởng trà ngay tại đầm. Cái thú ấy thật là tao nhã và thức trà ấy thật tuyệt vời vì nó mang cả hương của đầm Sen vào để làm dịu đi cái nắng bên ngoài cũng như tâm hồn bên trong của người thưởng trà.
Ngày nay, việc làm một bông Sen Xổi được hướng dẫn trên mạng, thao tác dễ làm chẳng cần phải có kiến thức về Trà, về Sen, về hệ vi khuẩn, nấm mốc, cứ đúng công thức thế mà diễn, dập khuôn y nguyên. Trà dệt hương xong thì cho đông đá dùng quanh năm. Vậy việc ấy tác động gì đến chúng ta không, ta cùng phân tích xem sao!
Trước tiên ta cùng xem xét đến quy trình phổ biến của một bông Trà Sen Xổi từ lúc được dệt hương đến lúc được thưởng thức của các cụ ngày xưa và chúng ta khác nhau thế nào nhé:
-░ Các cụ ngày xưa░: Ướp trà vào bông từ chiều hôm trước, thực hiện trên đầm Sen => hái bông Trà Sen trên đầm vào sáng sớm hôm sau => thưởng thức trong ngày.
-░ Chúng ta ngày nay░:
• ??ườ? ?à? ??à ??? ?ổ?: Ướp bông trà Sen vào buổi sáng => Cho tủ đá sau khi ướp hương xong => Vận chuyển đến tay người dùng (bị rã đông trong quá trình vận chuyển)
• ??ườ? ?ử ?ụ?? ??? ?ổ?: Cho tủ đá làm đông lạnh lại lần 2 (Nếu chưa sử dụng ngay) => Rã đông => Thưởng thức
Như vậy mấu chốt của sự khác nhau ở đây ngoài chọn thời gian lấy Sen và tình trạng của bông Sen ra thì vấn đề nằm ở chỗ Sen Xổi ngày nay được bảo quản trong tủ đá và quá trình này tiềm ẩn những rủi ro sau:
1̳.̳ ̳B̳ô̳n̳g̳ ̳S̳e̳n̳ ̳b̳ị̳ ̳p̳h̳á̳ ̳h̳u̳ỷ̳ ̳k̳ế̳t̳ ̳c̳ấ̳u̳ ̳t̳ế̳ ̳b̳à̳o̳ ̳k̳h̳i̳ ̳c̳h̳o̳ ̳v̳à̳o̳ ̳t̳ủ̳ ̳đ̳á̳:̳
Khi ta đưa các tế bào sống vào trong ngăn đá, nước sẽ đóng băng, khi nước đóng băng thì thể tích tăng lên làm tế bào to ra sẽ phá vỡ các bào quan, làm hỏng tế bào. Đây là kiến thức bộ môn Sinh học lớp 10 và 11 mà chúng ta đã học qua. Và đây là điều đương nhiên sẽ diễn ra nếu như ta muốn đông lạnh bông Sen. Toàn bộ các bộ phận của bông Sen tiếp xúc với Trà bao gồm Gương Sen, Gạo Sen, lớp cánh trong, lớp cánh ngoài sẽ bị phá huỷ cấu trúc tế bào và sẽ bị rã/rữa ra Trà khi rã đông.
2̳.̳ ̳S̳e̳n̳ ̳X̳ổ̳i̳ ̳b̳ị̳ ̳n̳h̳i̳ễ̳m̳ ̳k̳h̳u̳ẩ̳n̳,̳ ̳h̳o̳ạ̳i̳ ̳t̳ử̳:̳
Nếu không có tủ đông chuyên để bảo quản bông Sen thì quá trình này rất dễ xảy ra. Theo thiết kế, ngăn đá và ngăn mát thông khí với nhau, và với thói quen nhét bừa bãi các đồ thực phẩm vào tủ lạnh thì việc nhiễm khuẩn từ dưới ngăn mát lên ngăn đá là chuyện không phải hiếm gặp, chưa tính đến việc ta để luôn cả thịt, cá và lỉnh kỉnh thứ khác cùng bông trà Sen.
Nhiệt độ tủ đá thường dưới -10 độ C. Ở mức nhiệt này, phần lớn các loại vi khuẩn đều tạm ngừng phát triển (ngủ đông). Khi thực phẩm được rã đông thì vi khuẩn vẫn sẽ tiếp tục hoạt động, sinh sôi như bình thường, mức nhiệt từ 5 độ C – 60 độ C được xem là điều kiện tốt cho vi khuẩn phát triển mạnh mẽ, đặc biệt từ khi thức dậy sau ngủ đông ở nhiệt độ thấp, vi khuẩn sẽ phát triển kinh khủng theo luỹ thừa (xem hình gắn kèm bài), khoa học đã chứng minh rằng từ 1 con vi khuẩn hình cầu, chỉ mất 43 giờ để nó phát triển thành một tập đoàn có trọng lượng bằng Trái Đất. (xem hình gắn kèm bài).Bằng chứng của việc nhiễm khuẩn và hoại tử này là bông Sen có mùi ủng ủng, nẫu nẫu của thực vật đã bị hoại tử.
3̳.̳ ̳R̳ã̳ ̳đ̳ô̳n̳g̳ ̳k̳h̳ô̳n̳g̳ ̳đ̳ú̳n̳g̳ ̳c̳á̳c̳h̳:̳
Khi rã đông bông Sen thì bao nhiêu nước trong thành phần của bông Sen bị vỡ vách ngăn, xâm hại vào trà. Thêm đó, như đã trình bày ở trên, khi rã đông không đúng cách, bông Sen sẽ dễ dàng bị nhiễm khuẩn. Đặc biệt là quá trình vận chuyển bông Sen từ nơi bảo quản đông lạnh đến khách hàng là một quá trình mất một khoảng thời gian, khá thuận lợi cho vi khuẩn phát triển ồ ạt như thác lũ trong bông Sen.
Kết quả của quá trình rã đông này là cánh Sen úa, đổi màu, gương Sen thâm sẫm lại.
T̳Ổ̳N̳G̳ ̳K̳Ế̳T̳ ̳L̳Ạ̳I̳:
Các cụ đã đặt tên là Sen Xổi thì nghĩa là phải dùng trong mùa Sen và dùng sớm, mình chưa thấy ai bỏ Dưa muối, rau muống hay các loại rau khác lên tủ đá cả.
Khi bị rã đông từ tủ đá, bông Sen đã mất đi kết cấu khiến cho cánh hoa rã rời, đổi sắc tím nhợt nhạt, chết chóc, chẳng còn đâu hình ảnh đẹp đẽ mà ta hình dung ban đầu. Ta thưởng trà và thưởng cả phần chết chóc, hoại tử, dễ nhiễm khuẩn của bông Sen.
?ế? ??ẳ?? ??? ?ạ? ?ô ?ì?? ?ó ??ữ?? ?ô?? ??à ??? ?ổ? ?ị đô?? ?ạ??, hãy nghe lời mình, tách trà ngay trong tủ đá, vứt bỏ hết toàn bộ xác của bông Sen đi, nó cũng chẳng đẹp nữa khi bị bỏ từ tủ đá đâu, bạn nên làm thao tác này ngay từ phía nhà sản xuất hoặc tối thiểu là khi nhận bông Sen. Sau đó kiểm tra xem trà đã có mùi hoại tử ủng ủng, nồng nồng chưa, nếu có thì không nên dùng.
Bên cạnh những vấn đề trình bày ở trên, là một nhà Trà khởi nghiệp với Trà Sen, mình thấy việc dùng tủ đá để bảo quản bông Trà Sen có lẽ là cũng khả thi với một vài giải pháp mình đã thử nghiệm, xong dù bạn kiểm soát được từ phía mình thế nào thì với một quy trình bảo quản quá nhiều rủi ro như vậy thì mình xin kiến nghị rằng 【ＨÃＹ ＤÙＮＧ ＸỔＩ】 chứ đừng cho bông Sen vào tủ đá!
Tác giả bài viết: Nguyễn Tuấn Linh, chủ hiên trà Đông Lai Hà Nội.
P/S: Bài viết có sử dụng hình ảnh sưu tầm trên Internet và bạn có thể chia sẻ nếu thấy nội dung phù hợp. Chúng mình mong sẽ giúp người dùng Trà có thêm kiến thức về sản phẩm mà các bạn đang sử dụng, đồng thời cũng chia sẻ quan điểm cá nhân về việc làm trà Sen Xổi nên không có ý định tranh luận với những ý kiến Đúng/Sai.
Content by Tuấn Linh
