Trà Sen Hồ Tây là sản phẩm chứa đựng giá trị văn hóa Hà Thành, Quy trình sản xuất trà sen Hồ Tây cũng vô cùng cầu kỳ, tỉ mẩn.Nói đến trà sen Tây Hồ ngày nay, đại bộ phận người dân Hà Nội chẳng hình dung nó ra sao. Có người hình dung nó cũng như chè Lotus Kim Anh mà thôi. Nghĩa là loại chè 500đ/gói, uống sặc mùi tinh dầu sen nhập từ xứ Tàu. Những người thích văn chương thì hình dung ra trà sen kiểu Nguyễn Tuân, kiểu làm sen sổi, cho trà Thái Nguyên vào trong bông sen, cầu kỳ đấy, tinh tế đấy, nhưng chưa phải trà sen, đó là chỉ là “chơi sen” thôi, chứ qua một ngày để ẩm, trà sẽ ỉu, rất ít hương thơm Sen Hồ Tây.
Thời gian gần đây Chè Duy Thịnh nhận được rất nhiều thắc mắc hỏi về trà sen Hồ Tây, cách làm trà sen Hồ Tây… Nay chúng tôi xin trích đăng bài viết của tác giả Việt Bắc chia sẻ về các Ướp trà sen Hồ tây .Mời quý trà hữu thực hiện theo các bước sau của bài viết này.
Có thể coi trà Sen là một đặc trưng của Việt Nam, việc làm một vài bông Sen để thưởng thức tại gia không quá khó, xong tôi vẫn quan sát thấy những lỗi be bé trong việc ướp hương Sen cho trà của các trà hữu.
Nay tôi viết bài này xin chỉ ra một vài những lỗi đó và cũng hướng dẫn thêm nhằm giúp quý vị có thể tự làm được cho mình những ấm trà Sen mà thưởng thức tại gia trong cái mùa hè nóng bức này.
Cánh Sen bị gẫy dập khi thực hiện việc lột cánh, việc này sẽ khiến cho bông Sen bị khô héo mất tự nhiên khiến cho quá trình tỏa hương cũng bị ảnh hưởng.
Lượng trà được dùng quá nhiều, trà tràn ra khỏi không gian bên trong lớp cánh bé tạo lối cho hương thoát ra ngoài.
Thậm chí trà còn tràn ra khỏi lớp cánh lớn, đây là điều tối kỵ.
Để nguyên cuống hoa bị gãy giập cắm vào bình khiến cho việc trao đổi chất của Sen bị ngăn trở.
Lót ngăn cách trà và đài Sen là việc không cần thiết, nó ngăn cản trà hấp thụ hơi nước mang theo hương.
Quy trình sản xuất trà sen Hồ Tây Hà Nội thật cầu kỳ. Buổi sáng sớm, chừng độ 4h sáng, Nghệ nhân trà đã giục mọi người lục tục bảo nhau dậy, chèo thuyền ra đầm 7, đầm trị, đầm thủy sứ hái sen về làm trà. Phải hái từ sáng sớm, những bông hoa Sen đang chớm nở, nếu hái ban ngày hương sẽ sẽ bay đi hết. Hái hoa sen Hồ Tây làm trà cũng phải khéo, không động làm bông sen đau, hương sen không thơm.
Sau khi ta lựa được những bông Sen mang về nhà, việc đầu tiên ta nhẹ nhàng lột từng cánh Sen, cánh ngoài lột trước, trong lột sau, cứ lần lượt như vậy.
Sen Hồ Tây sau khi hái sẽ được tách cánh ra, lọc lấy gạo sen, chính là những hạt nhỏ li ti, màu trắng đục, đây là túi hương thơm của sen Tây Hồ. Gạo sen nằm lẫn với nhị, cho nên phải gạt toàn bộ vào một cái rổ. Việc tách gạo sen này phải làm hoàn toàn thủ công.Gạo sen Hồ Tây sau khi tách sẽ được ướp với trà. Trà dùng ướp sen là loại như Trà Suối Giàng, Trà Tà Xùa, Trà Thái Nguyên ngon, chè móc câu.
Hướng dẫn ướp trà sen. Video được thực hiện bởi Tanhouse
Theo như các nghệ nhân trà sen thì thường dùng loại trà Đinh Tân Cương, thương hiệu trà của anh để ướp trà sen, cánh trà đủ lớn để hấp thụ sen, còn nếu cánh trà nhỏ quá thì khả năng ngậm hương sen sẽ yếu. Cứ một lớp trà lại rải 1 lớp sen, từng lớp từng lớp một, để ra một cân chè sen thì phải qua 5-7 lần ướp. Mỗi kg trà sen Tây Hồ phải mất từ 800-1500 bông hoa sen tùy độ sen và tùy chất lượng sản phẩm trà sen. Chè sen Tây Hồ tự thân nó đã là một nghệ thuật đỉnh cao, và Quy trình sản xuất trà sen Hồ Tây bí truyền mà rất nhiều nghệ nhân trà không tiết lộ ở chỗ, chính là quy định ướp và sấy làm sao để hương sen đượm vào cánh trà mà nước trà không quá đỏ, không quá cháy.
Cấu tạo của bông Sen gồm bốn phần chính, được xếp từ trong ra ngoài: đài-nhụy-cánh bé-cánh lớn. Giữa lớp cánh bé và đài-nhụy là không gian trống mà chúng ta sẽ dùng để đựng trà trong bông Sen. Hương Sen sẽ tỏa ra từ những hạt gạo Sen của phần nhụy, đài Sen sẽ thoát hơi nước cũng là chất dẫn nhập để hương Sen có thể thẩm thấu vào trà.
Từng cánh lột ra được xếp ngay ngắn theo thứ tự và tránh làm cánh Sen nhầu nát.
Cho tới khi lớp cánh bé lộ ra.
Ta nhẹ nhàng cho trà vào bên trong lớp cánh bé.
Lượng trà cho vào bông Sen chỉ vừa đủ lấp đầy không gian trống giữa lớp cánh bé với đài-nhụy.
Trà đã cho vào bên trong, nhìn độ mở của lớp cánh bé gần như không thay đổi.
Trà đã cho vào, ta lại lần lượt vuốt lại các cánh lớn theo trình tự trong trước, ngoài sau. Chú ý thao tác tay, luồn ngón tay xuống dưới phần gập cánh Sen …
… dựng cánh Sen lên và đưa ngón cái vào, hai ngón trỏ và cái vuốt nhẹ cánh Sen lên từ hai mép cánh
Hai nụ Sen này, một đã ngậm trà, một chưa, nhưng nếu nhìn bằng mắt thường ta khó lòng nhận ra. Hãy cố gắng để làm được như vậy.
Ngâm cuống hoa vào trong nước, dùng dao sắc (dao rọc giấy là lựa chọn tốt) cắt vát cuống hoa, vết cắt phải thực hiện trong nước.
Đây là vết cắt sau khi thực hiện xong.
Ta mang bông Sen đã cắt cuống cắm vào bình nước sạch, có thể là lọ hoa để trong trí trong nhà luôn. Khi nào ta thấy Sen lỏng cánh, chuẩn bị nở là có thể lấy trà ra dùng.
– Nên chọn Sen vào cuối giờ chiều và chọn loại Sen hàm tiếu (mới xốp cánh, ước chừng sáng hôm sau sẽ nở), quý vị ướp trà để chơi dùng trong nhà nên cũng không cần quá khắt khe trong việc chọn Sen, xong nếu lấy cuối chiều thì sáng hôm sau ta có thể uống đầu giờ, như vậy thật tuyệt!. – Việc lấy trà ra khỏi Sen cũng nên cẩn trọng như việc cho trà vào Sen để không hỏng mất một bông hoa, sau khi lấy trà xong ta có thể cắm lại bông sen vào bình để trang trí, nếu công việc trên làm tốt thì bông Sen vẫn nở như bình thường.
Nhưng nếu ai dạo qua một lượt vùng sen Hồ Tây bây giờ thì sẽ phải giật mình, sen ngày càng ít đi, quy trình làm trà sen giờ cũng lộm cộm. Và đôi khi là sự trà trộn loại trà sen ướp bằng hóa chất. Anh Minh Cường cho rằng, khách hàng cần phải mua ở các hiệu trà uy tín, yêu cầu họ cho thử trà, trà sen giả vị hắc nồng, hãm ra nước hương sặc sụa, nhưng nhanh mất hương, chị độ 1 phút sau không còn hương. Trà ướp sen Tây Hồ thật hương thơm mát, thoang thoảng dễ chịu, uống mấy tuần trà đến nhạt trà mà hương vẫn còn thoang thoảng nơi bã trà.
Quy trình sản xuất trà sen Hồ Tây Hà Nội bí truyền và sen lại hiếm nên dù là ngon nhưng lại không phù hợp với đa số người dân do rào cản về giá thành và kinh nghiệm làm Trà. Chỉ một sơ xuất nhỏ như không đủ lượng Sen cho mỗi mẻ. Và để có sen làm trà, các nghệ nhân trà sen phải đặt sen trước cả năm trời. Để thưởng thức đủ vẻ đẹp của Trà Sen cũng cần một tinh hồn đủ nhạy cảm, đôi chút sự tĩnh tâm và một tình cảm rất chân thành với Trà sen Hồ tây.
Việt Bắc [Thưởng Trà 015-0530]
Click Ngay
