Trà có từ lâu và lên tới 40 loại. Việt nam là một trong bảy cường quốc trà trên thế giới, đã tổ chức nhiều lễ hội để tôn vinh trà. Trà gắn với văn hoá Việt nam lâu đời. Ngay từ thế kỉ thứ III, người ta đã biết cách pha trà với nước sôi để làm thức uống. Thông qua trà, những triết học nhân sinh được khởi nguồn, tâm tư cảm xúc con người được trải ra, hoà đồng cùng thiên nhiên, giản dị, bình dân như hoa cỏ chim muông.
Trước kia, trà chỉ xuất hiện trong nhà chùa, các bậc tu hành dùng trước khi vào một khoá lễ hay kết thúc mỗi buổi toạ thiền, tĩnh tâm. Về sau, trà được dùng trong cung đình cho các bậc vua chúa, giới quí tộc, nhà nho, các bậc cao nhân … trong các cuộc cờ, thưởng hoa, vọng nguyệt. Ngày nay, trà được dùng cho mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi.
Trà ngon cũng như bạn hiền, chỉ may mắn gặp chứ không phải cầu mà được. Hàng ngàn năm qua đi, trà không chỉ là thú vui ẩm thực mà đưược nâng tầm và phân loại: Trà nghệ (thiên về nghệ thuật), Trà lễ (thiên về nghi lễ) và Trà đạo (thiên về đạo đức).
Cầu kỳ đầu tiên trong nghệ thuật uống trà là bộ đồ uống theo mùa: đông ẩm và hạ ẩm. Nếu là mùa đông, chén có thành đứng, lòng sâu, miệng chén thu lại và chén không có quai để khi trời lạnh, tay giá có thể đặt chén trà trong lòng hai bàn tay mà lăn cho ấm. Nếu là mùa hạ, chén thấp và miệng chén cũng không có quai để khi đưưa ra mời khách thì cả chủ và khách đều phải đưưa hai tay ra đón nhận. Quai ấm thường làm rời, bằng mây hoặc kim loại uốn cong để xách cho đỡ mỏi chứ không làm bắt vào thân để cầm và cũng phải dùng đến hai tay vừa rót vữa đỡ cung kính.
Bộ đồ uống phải thích hợp với số lượng người uống. Một người uống là độc ẩm, ấm cực bé, chỉ bằng quả cau. Hai người uống là đối ẩm, nhiều người cùng uống là đồng ẩm, quần ẩm.
Nước để nấu pha trà là loại nước tinh khiết, không tạp chất, nước thượng nguồn, nước đáy sâu, nước giữa dòng sông lúc đêm về khuya nơi không có dân cư ở. Cầu kỳ hơn, các cụ xưa còn hứng nước sương đọng trên lá sen mới sớm, trong như ngọc.
Trước khi pha trà, ấm chén phải thật sạch sẽ, nước phải thật sôi, nổi bong bóng cá. Đun bằng ấm đất, than tàu, lò đất và phải theo trình tự, để ấm chén thật nóng, dội nước sôi lên ấm và chén, trà được tráng nước sôi sạch sẽ để cho cảm giác “tuần trà đầu thơm ngon, tuần trà sau chát ngọt” (Nguyễn Tuân) Rót trà phải theo nguyên tắc rót ra chén tống, sau mới rót ra chén quân vì “rượu trên be, chè đáy ấm”.
Trong truyền thống của người Việt, người dưới pha trà cho ngưười trên, phụ nữ pha trà cho đàn ông để tỏ lòng kính trọng. Xuất phát từ văn hoá Việt, uống trà là dịp để cả nhà xum họp, nề nếp gia phong được trọn hiếu, để là cái cớ để bạn hữu tâm giao, tri kỷ để mà thấu tỏ, mà trân trọng nhau hơn…
Khác với rượu. Rượu ta có thể uống cùng người thân, kẻ sơ. Nhưng đã chung một bàn trà, ta khó tìm được kẻ “sơ” ở đây mà chỉ có thể là những bạn tâm giao tri kỷ, hiểu biết giá trị của nhau, tôn trọng sở thích của nhau … Rượu có thể nhấm nháp (ẩm nhẩm) nhưng trà thì không. Ông cha ta đã từng nói “rượu ngâm nga, trà liền tay” và lại có câu “trà tam, rượu tứ” là nói đến số lượng người vừa đủ để thưởng thức cái tinh khiết của đất trời được chưng cất trong chén trà. Con người có tới “ngũ” quan thì tất cả các ngũ quan ấy phải được thưởng thức trà!
Thưởng trà là một cách khiến lòng ta thanh thản, dịu dàng. Thức dậy trong ta những chiêm nghiệm, trách nhiệm trước bản thân, trước cuộc đời; mơn man trong ta những triết lý nhân sinh. Một chút lãng mạn, một chút thơ mộng làm cho tâm hồn người ta như được nhân lên gấp bội những giá trị về Chân – Thiện – Mĩ. “Chè ngon cũng như bạn hiền” sẽ giúp chúng ta thả bớt những nhọc nhằn toan tính trong cuộc sống hôm nay mà cảm ơn, mà tri ân những điều người xưa gửi lại qua hương vị một chén trà.
Click Ngay
